Dieta kopenhaska, dieta dukana, dieta kapuściana, dieta 1000 kcal, dieta niskokaloryczna, czy diety niskokaloryczne są skuteczne? Skoro zbyt duże spożycie kalorii w krótkim czasie powoduje szybki wzrost masy ciała, ich nagłe ograniczenie powinno spowodować jej spadek. Na pierwszy rzut oka ta zależność ma sens i działałby pewnie w wielu prostych maszynach. Problem w tym, że nasz organizm do nich nie należy. Niestety nawet jedna niemądrze przeprowadzona dieta może spowodować poważne, negatywne skutki zdrowotne. 
DIETA NISKOKALORYCZNA - SKUTKI
1. NIEPOHAMOWANE UCZUCIE GŁODU
Czy dieta niskokaloryczna jest skuteczna? Nasz organizm nie wie, czym jest odchudzanie. Rozróżnia on jedynie stany, kiedy ilość energii z posiłków jest odpowiednia, zbyt duża lub zbyt mała. Nie wie natomiast, że jeśli drastycznie ograniczamy ilość energii, naszą intencją jest spalenie tkanki tłuszczowej. Z punktu widzenia metabolicznego, taki stan dla organizmu oznacza, że na świecie panuje głód. A jeśli panuje głód - to trzeba się przed nim bronić.
W toku ewolucji nasz gatunek wykształcił mnóstwo mechanizmów, które pozwalają na uniknięcie śmierci głodowej. Z racji tego, że w XXI wieku w naszym otoczeniu panuje raczej nadmiar niż niedobór pożywienia, nie odczuwamy tego mechanizmu na co dzień.
Wszystko zmienia się jednak, kiedy postanowimy zastosować dietę o bardzo niskiej kaloryczności. Przedłużający się stan niedoboru energii uruchamia techniki obronne, które mają zapobiec osłabieniu naszego ciała. Jedną z nich jest zmniejszenie wydzielania hormonu sytości - leptyny, która dostarcza do mózgu informację o tym, że jesteśmy najedzeni.
Jeśli leptyny jest zbyt mało, nasz mózg nie dowie się, że jesteśmy nasyceni nawet po większej porcji jedzenia. Z tego powodu będzie nadawał nam ciągły sygnał „zjedz coś jeszcze!” i tym samym prowadził do słabnięcia motywacji i nieuchronnego efektu jo-jo.
Co gorsza, po jednym incydencie odchudzania, stężenie leptyny może wracać do normy nawet przez 6 miesięcy. Oznacza to, że nawet pół roku po nieudanej diecie możemy nie odczuwać sytości we właściwy sposób i stale przekraczać swoje zapotrzebowanie kaloryczne.
2. SPOWOLNIENIE METABOLIZMU
Jeśli zmieniamy liczbę kalorii w diecie, nasz organizm dynamicznie przystosowuje się do nowej sytuacji. Drastyczne obniżenie ilości pożywienia w diecie, powoduje włączenie "trybu oszczędnościowego". Tryb ten spowalnia lub nawet całkowicie wyłącza (!) niepotrzebne w danym momencie funkcje życiowe. Służy to zabezpieczeniu odpowiedniej puli energii na procesy takie jak oddychanie, bicie serca czy pracę płuc.
To dlatego podczas nieprzemyślanych kuracji odchudzających stajemy się senni, ospali i zmęczeni. Chętniej korzystamy z windy, nie wychodzimy na spacery, robimy gorsze treningi i spada nasza spontaniczna aktywność fizyczna. Częściej mamy za to ochotę na słodkie i słone przekąski, słodzone napoje, a intensywne zapachy łatwiej wywołują w nas uczucie sfrustrowania.
Paradoksalnie, spowolnienie metabolizmu może doprowadzić do tego, że na diecie zaczniemy przybierać, a nie chudnąć! Może się tak stać wtedy, kiedy nasz organizm tak bardzo ograniczy wydatki energetyczne, że dotychczasowa dieta niskokaloryczna stanie się dietą wysokoenergetyczną w stosunku do potrzeb naszego organizmu.
3. ZABURZENIA CYKLU MIESIĄCZKOWEGO I PŁODNOŚCI
Punkt ten odnosi się do kobiet i wynika bezpośrednio z poprzedniego punktu o „wyłączaniu” niektórych funkcji w obliczu głodu. Cykl menstruacyjny jest jednym z elementów prawidłowego działania układu rozrodczego. W momencie zagrożenia niską dostępnością energii, nasz organizm decyduje o zatrzymaniu funkcji, które mogłyby doprowadzić do wydania potomstwa w niesprzyjających warunkach. Nic w tym dziwnego, w końcu jesteśmy zaprogramowani tak, aby przeżyć.
Problem zaburzeń cyklu menstruacyjnego dotyka najczęściej młodych kobiet, które dalekie są jeszcze od myślenia o założeniu rodziny. Jest to tym bardziej niebezpieczne, że zbyt daleko idące zmiany w układzie rozrodczym mogą okazać się w przyszłości nieodwracalne. Więcej na ten temat:
- Nie ignoruj zaburzeń miesiączkowania. To może być początek poważnej choroby
- Brak miesiączki po odchudzaniu – jak ją odzyskać?
4. UTRATA TKANKI MIĘŚNIOWEJ
Deficyt kaloryczny wpływa nie tylko na obniżenie zawartości tkanki tłuszczowej, ale również wszystkich innych tkanek naszego organizmu. Szczególnie narażona na straty staje się tkanka mięśniowa, ponieważ w mniemaniu naszego organizmu, jest ona o wiele mniej istotna w kontekście przeżycia, niż np. tkanka kostna.
W chwili niedoboru energii to właśnie mięśnie stają się więc doraźnym źródłem energii, którą nasz organizm potrafi wytworzyć z białek mięśniowych w procesie glukoneogenezy (zamiany białka na glukozę). Przechodząc na dietę niskokaloryczną, możemy zapomnieć więc o kształtnych pośladkach lub jędrnych udach, ponieważ w chwili głodu nasz organizm rozprawi się z nimi w pierwszej kolejności…
5. NIEDOBORY POKARMOWE
Na jedzenie nie należy patrzeć tylko przez pryzmat dostarczanych kalorii, ponieważ jest ono także źródłem większości witamin i składników mineralnych. Zapewnienie odpowiedniej podaży mikroskładników przy głodowej kaloryczności diety jest właściwie nierealne, ponieważ ilość jedzenia jest zwyczajnie zbyt mała.
Doprowadzenie do niedoborów pokarmowych może być nie tylko przyczyną wielu chorób (np. anemia, szkorbut), ale również utrudnić proces samego odchudzania (co dla wielu osób stanowi większą kartę przetargową niż własne zdrowie). Dzieje się tak, ponieważ witaminy i składniki mineralne stanowią budulec wielu enzymów i hormonów, bez których nie jesteśmy w stanie odpowiednio spalać tkanki tłuszczowej. Dieta niskokaloryczna jest więc dietą niedoborową, co może zaburzyć funkcjonowanie naszego organizmu.
DIETA NISKOKALORYCZNA - PODSUMOWANIE
Na pierwszy rzut oka dieta niskokaloryczna wydaje się być atrakcyjnym sposobem na zrzucenie nadprogramowych kilogramów. Jednak nawet po niezbyt wnikliwym rozpoznaniu w temacie możemy zorientować się, że niesie za sobą również wiele skutków ubocznych. Co więcej, drastyczne obniżanie spożycia energii może nie tylko zahamować redukcję tkanki tłuszczowej, ale również wpłynąć na przybieranie na wadze, co da nam efekt odwrotny do zamierzonego.
CHCESZ NAUCZYĆ SIĘ ODCHUDZAĆ BEZ DIET? - ZAPISZ SIĘ NA SZKOLENIE Z PSYCHODIETETYKI
Zapraszam do zapisania się na kurs online "Psychodietetyka w praktyce" dzięki niemu:
- Poznasz tajniki psychologii odchudzania
- Dowiesz się, jak skutecznie zmienić nawyki żywieniowe
- Oraz jak skończyć z błędnym kołem odchudzania
Inne wpisy z tej kategorii:
