10 powodów dla których nie warto pić mleka! Podobno… cz. 1

Wpis gościnny - autorem tekstu jest Kuba Woźniak- Dietetyk Trenuje

CZY MLEKO SZKODZI?

„Mogę się założyć, że gdyby teraz Instytut Żywności i Żywienia opracował kampanię promującą spożycie jabłek, a w propagowanie tych owoców zaangażowałyby się gwiazdy TV, w internecie natychmiast pojawiłyby się spekulacje na temat tego, czym pryskane są te owoce, przy jakich autostradach rosną i w jaki sposób są przechowywane. Rozmaici specjaliści snuliby teorie na temat toksyczności ołowiu kumulującego się w miąższu i pestycydów wnikających w skórki owoców sugerując, że to zapewne przemysł farmaceutyczny stworzył tę śmiercionośną kampanię, by uprzykrzyć życie biednym obywatelom i zarobić na lekach."

-  Tadeusz Sowiński

Tak samo stało się z mlekiem. Czy mleko szkodzi? Przyjrzyjmy się top 10 powodom, dla których nie powinno się pić mleka.

1. MLEKO Z KARTONU JEST BEZWARTOŚCIOWYM, JAŁOWYM PŁYNEM

Mamy dwa wyjścia kupując mleko w sklepie:

• mleko UHT
• lub pasteryzowane

Pasteryzacja i sterylizacja to sposoby przedłużenia trwałości za pomocą wysokiej temperatury – głównego winowajcy według osób twierdzących, że mleko w kartonie jest jałowe. Głosy te mówią o 90% ubytkach wartości odżywczej w trakcie ogrzewania.

Faktycznie obróbka termiczna niesie ze sobą straty, których nie unikniemy. O jakich ilościach mowa? Podczas sterylizacji mleka częściowemu zniszczeniu ulegają witaminy: B12, B1 i kwas foliowy. Straty nie przekraczają 20% całkowitej ilości tych witamin w mleku surowym (dla porównania, w mleku pasteryzowany straty tych witamin wynoszą około 10% pierwotnej ich zawartości). Dodatkowo pamiętajmy, że zawartość węglowodanów, tłuszczy czy białka nie ulega znaczącej zmianie jakościowej  i ilościowej, a podawana na opakowaniu wartość odżywcza dotyczy już mleka po pasteryzacji czy procesie UHT [1,2,3,4].

2. WAPŃ Z MLEKA JEST NIEPRZYSWAJALNY

Takie założenie jest dosyć proste do obalenia. Wiemy, że przyswajalność wapnia z mleka czy produktów mlecznych waha się pomiędzy 25-32%. Są to typowe wartości jeśli chodzi o zdolności przyswajania tego pierwiastka przez nasz organizm. Faktem jest też to, że wapń z roślin czy wody mineralnej wchłania się w większym procencie, jednak weźmy pod uwagę jego ilości. W mleku będzie go średnio 5 razy więcej niż w warzywach czy wodzie, dlatego bilans nadal przemawia na korzyść mleka krowiego [5].

O bilansowaniu diety roślinnej rozmawiałam z Iwoną Kibil w odcinku mojego podcastu 

3. MLEKO KROWIE JEST POKARMEM DLA CIELĄT, NIE DLA CZŁOWIEKA

Bez wątpienia jest to jeden z pierwszych argumentów pojawiających się w antymlecznych artykułach i przyznam, że w pierwszej sekundzie może się wydać logicznym argumentem. Człowiek pozyskuje jednak energię z każdego produktu, który nadaje się do jedzenia. Jeśli mleko zostaje wydzielone, aby odżywić cielę, tym bardziej nadaje się do odżywienia człowieka. Idąc naprzeciw takiemu argumentowi - czemu jemy nasiona skoro służą do wzrostu nowej rośliny? Odpowiedź jest bardzo prosta, bo możemy i czerpiemy z tego korzyści w postaci składników odżywczych niezbędnych do naszego funkcjonowania.

4. NAJZDROWSZE JEST MLEKO OD KROWY, KTÓRE NIE JEST PASTERYZOWANE

Skoro już wiemy o nieszkodliwości pasteryzacji, to czemu mielibyśmy wybierać mleko świeże, sprzedawane na okolicznym targu? Plusem takiego wyboru, będzie na pewno niewiele większa zawartość witamin wrażliwych na temperaturę i charakterystyczny smak świeżego mleka. Jednak z mlekiem niepasteryzowanym wiąże się duże ryzyko zanieczyszczenia mikrobiologicznego. Według raportów FDA (Food and Drug Administration), czyli Agencji ds. Żywności i Leków oraz EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) wynika, że spożycie surowego mleka wiąże się z większym ryzykiem zatrucia pokarmowego z uwagi na obecność patogennych mikroorganizmów [6, 7].

5. WIĘKSZOŚĆ DOROSŁYCH LUDZI NA ŚWIECIE NIE TRAWI LAKTOZY, WIĘC NIE POWINNIŚMY PIĆ MLEKA

Mamy pierwszą półprawdę na temat mleka. Faktycznie szacuje się, że 75% ludzi na świecie nie trawi laktozy, ale czy populacja całego świata ma bezpośrednie przełożenie na polskie społeczeństwo? Przeglądając raporty dotyczące hipolaktazji w północnej części Europy możemy mówić o braku laktazy tylko u 5-17% badanych. Skąd tak duża różnica? Laktaza czyli enzym, który trawi cukier mleczny jest enzymem adaptacyjnym. Oznacza to, że sami przystosowaliśmy się do trawienia mleka w toku ewolucji, więc jeśli nie doświadczamy rewolucji żołądkowych zaraz po wypiciu mleka, nie powinniśmy się go obawiać [8].

CZY MLEKO SZKODZI? PODSUMOWANIE

Jak widać z przytoczonych argumentów - aby rozsądzić w kwestii czy mleko szkodzi, potrzebne jest dużo rozwagi. W internecie łatwo znaleźć wiele argumentów na poparcie preferowanej tezy, dlatego tak ważne jest upewnienie się, na jakich badaniach opierają się autorzy tekstów. Dopóki nie mamy bowiem niezbitych dowodów naukowych na potwierdzenie tezy o szkodliwości mleka nie powinniśmy go unikać "na wszelki wypadek". Idąc tym tokiem rozumowania musielibyśmy z diety wykluczyć bardzo wiele produktów, biorąc pod uwagę, jak wiele teorii na temat żywienia człowieka pojawia się w sieci.

Na blogu jest już dostępna CZĘŚĆ DRUGA ARTYKUŁU!

Piśmiennictwo

1. Pehrsson, P.R.; Haytowitz, D.B.; Holden, J.M.; Perry, C.R.; Beckler, D.G. (2000). „USDA’s National Food and Nutrient Analysis Program: Food Sampling” (PDF). Journal of Food Composition and Analysis. 13 (4): 379–389. doi:10.1006/jfca.1999.0867. Archived from the original (PDF) on April 7, 2003.
2. Wilson, G. S. (1943). „The Pasteurization of Milk”. British Medical Journal. 1 (4286): 261–2. doi:10.1136/bmj.1.4286.261. PMC2282302 . PMID20784713.
3. Handbook of Food and Beverage Fermentation Technology. 2004. p. 265. ISBN0-203-91355-8. Retrieved September 6, 2016.
4. Stabel, J; Lambertz, A (April 27, 2004). „Efficacy of Pasteurization Conditions for the Inactivation of Mycobacterium avium subsp. paratuberculosis in Milk”. Journal of Food Protection. U.S. Department of Agriculture, Animal Research Service, National Animal Disease Center, Bacterial Diseases of Livestock Research Unit, 2300 Dayton Road, Ames, Iowa 50010, USA. 67 (12): 2719–2726. doi:10.4315/0362-028x-67.12.2719. Retrieved September 6, 2016.
5. C M Weaver ;K L Plawecki (1994) The American Society for Clinical Nutrition, Dietary calcium: adequacy of a vegetarian diet.
6. http://www.efsa.europa.eu/en/press/news/150113
7. https://www.fda.gov/Food/ResourcesForYou/Consumers/ucm079516.htm
8. Caroli A, Poli A, Ricotta D, Banfi G, Cocchi D. Invited review: Dairy intake and bone health: a viewpoint from the state of the art. J Dairy Sci. 2011 Nov;94(11):5249-62.