Pozornie zdrowe produkty znajdziemy wszędzie. Moda na żywienie sprawiła, że zdrowe produkty możemy kupić nawet w osiedlowym sklepiku. Problem w tym, że niektóre z nich ze zdrowiem mają niewiele wspólnego... Co więcej, mogą mieć dużo gorszy skład od swoich pierwowzorów, a mimo to być uznawane za zdrowsze! Nie muszę już chyba wspominać, że produkty dietetyczne skutecznie odchudzają też naszą kieszeń.
Pozornie zdrowe produkty - PRZYKŁADY
Przedstawiam Wam subiektywny ranking 10 produktów, które z niewiadomych (dla mnie) przyczyn zostały uznane za zdrowe. Wyrzucając je ze swojego koszyka możecie zaoszczędzić aż 86 zł na jednorazowych zakupach! A za tę cenę można już kupić na przykład 4 kilogramy (prozdrowotnego) jarmużu 😉
1. CUKIER BRĄZOWY
Nie wszystko co brązowe będzie dla nas zdrowe. Idąc w ślad za brązowym makaronem, ryżem i pieczywem producenci żywności proponują nam brązowy cukier. Problem w tym, że aby wyprodukować taki cukier, wystarczy do białego cukru dodać... karmel. Tym sposobem mamy jeszcze więcej cukru w cukrze, któremu raczej daleko do bycia zdrowym produktem.
Cena cukru białego (1 kg) | Cena cukru brązowego (1 kg) |
Ok. 2, 45 zł | Ok. 5 zł |
Różnica: 2,55 zł |
2. CUKIER TRZCINOWY
Tradycyjny cukier składa się w całości z sacharozy, czyli dwucukru będącego połączeniem glukozy i fruktozy. Cukier trzcinowy dla odmiany składa się (uwaga!) również z sacharozy! Czy może mi ktoś wytłumaczyć, dlaczego utarło się, że sacharoza z trzciny może być zdrowsza od sacharozy z buraka?
Cena cukru białego (1 kg) | Cena cukru trzcinowego (1 kg) |
Ok. 2, 45 zł | Ok. 9,96 zł |
Różnica: 7,51 zł |
3. CUKIER KOKOSOWY
Trzeci i ostatni z "triady cukrowej" pozornie zdrowych produktów, którego popularność wciąż mnie zadziwia. Swoją sławę zawdzięcza niższemu indeksowi glikemicznemu, wyższej zawartości błonnika i składników odżywczych.
Rzeczywiście, cukier kokosowy ma niższy indeks glikemiczny, tylko co z tego? Fruktoza również ma niższy indeks glikemiczny, jednak jej pozostałe właściwości decydują o tym, że niesie za sobą duże ryzyko rozwoju chorób metabolicznych. Wymiana cukru białego na kokosowy jest jak wymienianie czekoladek na żelki. W końcu żelki nie mają tłuszczu, więc powinny być zdrowsze, prawda?
Większa zawartość błonnika? Zgadza się, ale od kiedy cukier powinien być produktem w którym poszukujemy błonnika? Wyższa zawartość składników mineralnych? Tak, ale żeby pozyskać z niego sensowną ilość cynku, potasu czy wapnia trzeba byłoby zjeść go bardzo duże ilości. A czy zjedzenie dużej ilości cukrów prostych będzie dla nas zdrowe?
Cena cukru białego (1 kg) | Cena cukru kokosowego (1 kg) |
Ok. 2, 45 zł | Ok. 26 zł |
Różnica: 23,55 zł |
O tym, czym zastąpić cukier pisałam więcej w tych wpisach:
- Czym zastąpić cukier? Ranking 10 najpopularniejszych zamienników cukru cz. 1
- Czym zastąpić cukier? Ranking 10 najpopularniejszych zamienników cukru cz. 2
4. "WODA" SMAKOWA
Niestety prawdziwą wodę i "wodę smakową" łączy tylko i wyłącznie kolor (a właściwie jego brak). Użyłam słowa woda w cudzysłowie, ponieważ według prawa polskiego tego typu produkt musi być określany jako napój - i rzeczywiście jest. Problem w tym, że bardzo często nazwa i reklamy takiego produktu wprowadzają konsumenta w błąd.
Wydawało mi się, że umieszczenie tego produktu w moim zestawieniu jest zbyt banalne. Zmieniłam jednak zdanie, obserwując zakupy szczególnie mam z małymi dziećmi, które kupują wodę smakową jako pozornie zdrowy napój dla swoich dzieci.
Cena wody mineralnej 1,5 l | Cena "wody" smakowej 1,5 l |
Ok. 1,5 zł | Ok. 3 zł |
Różnica: 1,5 zł |
5. CIASTECZKA BEZGLUTENOWE
...A właściwie wszystkie ciastka, ciasteczka, batoniki, herbatniki i przekąski. Produkty bezglutenowe są produkowane z myślą o osobach, które rzeczywiście glutenu jeść nie mogą. Do takich osób należą chorzy na celiakię, mający alergię na gluten i pszenicę oraz nieceliakalną nietolerancję glutenu. Szacuje się, że osób dotkniętych tymi dolegliwościami jest maksymalnie 6-8% w społeczeństwie.
Niestety, moda na wykluczanie glutenu dopadła również tych, którzy tego nie potrzebują. Tym sposobem produkty bezglutenowe stały się modne, a co za tym idzie - zdrowe. Jednak żeby przekonać się o ich "dobroczynności", wystarczy przeczytać ich bardzo długi i zawiły skład. Z pewnością zatem możemy zaliczyć je do pozornie zdrowych produktów.
Cena zwykłych kruchych ciastek | Cena ciastek bezglutenowych |
Ok. 2 zł | Ok. 6 zł |
Różnica: 4 zł |
6. PŁATKI ŚNIADANIOWE "FITNESS"
Nie chciałabym wrzucać wszystkich płatków do jednego worka. Są na rynku takie, które swój fitness zgubiły gdzieś na etapie dolewania syropu glukozowo-fruktozowego. Jednak są również takie, które rzeczywiście w składzie nie mają ani cukru, ani jego pseudo zamienników (jak np. cukier inwertowany, glukoza, syrop jabłkowy/winogronowy itp.). Aby wybrać dobre płatki śniadaniowe trzeba dokładnie czytać smak albo zrobić je samodzielnie w domu.
Cena zwykłych płatków śniadaniowych | Cena płatków pseudo fitness |
Ok. 4 zł | Ok. 4 zł |
Różnicy nie ma - trzeba czytać skład 🙂 |
7. OLEJ KOKOSOWY
Olej kokosowy zaistniał w świecie dietetyki, jako kolejny pozornie zdrowy produkt, jest to bogate źródło średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych MCT. Kwasy te są wchłaniane inaczej niż pozostałe kwasy tłuszczowe, dzięki czemu (w naprawdę dużym skrócie) mogą przyspieszać przemianę materii.
Problem w tym, że MCT w oleju kokosowym jest zaledwie kilkanaście procent. Reszta natomiast to nasycone kwasy tłuszczowe o zupełnie innym działaniu na organizm. Dodatkowo, olejowi kokosowemu przypisano szereg cech, których nie posiada (np. zdolności bakterio- i wirusobójcze). Jak to się stało? Przede wszystkim tak, że badania, które potwierdziły taką zależność były przeprowadzone na płytce laboratoryjnej, a nie na żywym organizmie.
Przez szereg chwytów marketingowych, olej kokosowy urósł do rangi superfood, wypierając tym samym nasz rodzimy olej rzepakowy. Czy słusznie? O tym szerzej pisałam w artykule o oleju kokosowym.
Cela oleju rzepakowego (1 l) | Cena oleju kokosowego nierafinowanego (1 l) |
Ok. 5 zł | Ok. 28 zł |
Różnica: 23 zł |
8. PRODUKTY "LIGHT"
Ideą produktów light jest to, aby miały niższą kaloryczność od pierwowzoru. Producenci wykorzystują w tym celu fakt, że 1 g tłuszczu dostarcza 9 kcal, a 1 g węglowodanów 4 kcal. Wymiana tłuszczu na węglowodany jest najprostszym sposobem na uzyskanie obniżonej kaloryczności.
Producenci mogą więc z radością umieścić napis "light" na swoim produkcie, a my otrzymujemy produkt bez tłuszczu... ale za to z obfitym dodatkiem cukrów prostych. Zdrowszy wybór? Tylko pozornie zdrowy, dlatego jeśli już mamy ochotę na sklepowy jogurt, lepiej wybrać ten o normalnej zawartości tłuszczu.
Cela jogurtu truskawkowego (150 g) | Cena jogurtu truskawkowego light (150 g) |
Ok. 1,3 zł | Ok. 1,3 zł |
Różnicy nie ma - trzeba czytać skład 🙂 |
9. SÓL HIMALAJSKA
Podobnie jak w przypadku cukru - pochodzenie soli wcale aż tak bardzo nie zmienia jej właściwości. Nie ma różnicy czy NaCl pochodzi z kopalni soli w Polsce czy w Himalajach. Sól to sól - stosowana w nadmiarze będzie miała taki sam niekorzystny wpływ na nasz organizm.
Nie przekonują mnie również argumenty odnośnie wyższej zawartości składników mineralnych. Niezmiennie uważam, że to nie sól (czy cukier) powinny być ich źródłem, ale przede wszystkim warzywa i owoce.
Cena białej soli (1 kg) | Cena soli himalajskiej (1 kg) |
Ok. 1 zł | Ok. 5 zł |
Różnica: 4 zł |
10. SUPLEMENTY MULTIWITAMINOWE
Suplementy multiwitaminowe stanowią swoiste usprawiedliwienie dla osób, które nie dbają o swoją dietę. Często wygląda to tak: "jem dużo przetworzonego jedzenia bez wartości odżywczych, więc łyknę multiwitaminę i będzie po sprawie".
Tymczasem wchłanialność składników z tego typu preparatów wynosi w porywach do kilkunastu procent. Wynika to z tego, że bardzo często składniki mineralne występują w formach praktycznie nieprzyswajalnych przez organizm. Dodatkowo, wiele z nich ma takie same drogi wchłaniania w przewodzie pokarmowym. Przyjmując je w jednej dawce - będą wzajemnie konkurować o odpowiednie przekaźniki i obniżać swoją wchłanialność.
Multiwitamina | Brak multiwitaminy 🙂 |
Ok. 20 zł | 0 zł |
Różnica: 20 zł |
Posłuchaj, co może się stać, jak porzucisz suplementy i skupisz się na budowaniu nawyków w zgodzie ze sobą:
POZORNIE ZDROWE PRODUKTY - PODSUMOWANIE
Jak widzisz, pozornie zdrowe produkty możemy znaleźć dosłownie wszędzie, wiele produktów, które znajdziemy w sklepie na półce ze zdrową żywnością w istocie wcale zdrowe nie jest lub niemalże niczym nie różni się od produktu standardowego (poza ceną ;)). Zanim zatem zdecydujemy się na zakup nowego superfood albo innego super zdrowego produktu, to uważnie przeczytajmy skład. Warto także sprawdzić czy istnieją badania naukowe, które potwierdzają magiczne zdolności danego produktu. Może się bowiem okazać, że zamiast na półce ze zdrową żywnością powinien być opatrzony etykietką "pozornie zdrowy produkt''.