Być może planujesz wizytę u dietetyka i zastanawiasz się, jak się do niej przygotować? Poza sprecyzowaniem celu, z jakim przychodzisz, warto rozważyć wykonanie kilku badań. Nie jest to konieczne, bo specjalista w razie potrzeby może zarekomendować zrobienie badań po wizycie, ale wykonanie ich przed pozwala na przeprowadzenie pełniejszego wywiadu i lepsze dobranie strategii żywieniowej do ewentualnych problemów zdrowotnych. Dzięki temu możliwe jest szybsze wdrożenie odpowiednich działań, które przybliżą Cię do Twojego celu.
Jaką rolę odgrywają badania profilaktyczne?
Badania pozwalają na wczesne wykrycie nieprawidłowości, niedoborów czy chorób. Warto pamiętać, że wiele chorób na wczesnym etapie nie wywołuje objawów. To bardzo niebezpieczne, bo może nam wydawać się, że jesteśmy zdrowi, gdy tymczasem wcale tak nie jest. Wykrycie chorób na wczesnym etapie pozwala na szybkie wdrożenie leczenia i zwiększa szansę wyleczenia lub złagodzenia przebiegu choroby.
Jak często wykonywać badania profilaktyczne krwi
Profilaktyczne badania krwi każdy dorosły powinien wykonywać co najmniej raz do roku. Nie ma znaczenia ogólne samopoczucie - nawet jeśli “czujemy się zdrowi”, to nie zapominajmy o badaniach. Tymczasem wiele osób właśnie z tego powodu odkłada badania. To duży błąd, bo np. nieprawidłowości w funkcjonowaniu wątroby długo nie dadzą widocznych objawów, podobnie jak zaburzenia gospodarki lipidowej (tłuszczowej). Tym bardziej wielu dietetyków zachęca do wykonania badań przed wizytą traktując to jako dodatkowy impuls do czegoś, co duża część z nas chętnie odłożyła by na potem.
Dlaczego warto wykonać badania przed wizytą u dietetyka?
Mimo, że dietetyk nie jest lekarzem, a zatem nie wykona analizy i interpretacji badań, to wiele może wyczytać z wyników. Dotyczy to szczególnie chorób dietozależnych, takich jak cukrzyca, insulinooporność czy problemy z ciśnieniem.
W wywiadzie podczas pierwszej wizyty dietetyk zapyta o wszelkie dolegliwości, choroby i nietolerancje. Badania pozwolą nam je wykryć.
Oczywiście, możemy wybrać się na badania po wizycie, wtedy jednak opóźniamy nieco wprowadzenie strategii, która doprowadzi nas do celu. Podstawowy pakiet badań dobrze jest zatem wykonać przed planowaną wizytą. Wtedy specjalista jest w stanie skuteczniej dopasować do nas jadłospis i indywidualne zalecenia.
W przypadku nieprawidłowości w badaniach dietetyk jest w stanie wskazać nam dalszą ścieżkę diagnostyczną, np. poprzez polecenie wizyty u specjalisty z konkretnej dziedziny (np. diabetologa, endokrynologa).
Jakie badania profilaktyczne krwi wykonywać?
Wśród badań, które warto wykonać możemy wymienić: lipidogram, krzywą cukrową i krzywą insulinową, morfologię, poziom żelaza, próby wątrobowe, witaminę D.
Lipidogram
Według danych GUS za 2014 rok przyczyną aż 45% zgonów w Polsce były choroby krążenia. Dlatego właśnie tak ważne jest wykonanie lipidogramu. To badanie pozwala nam sprawdzić stan naszej gospodarki lipidowej (tłuszczowej). Dzięki niemu dowiadujemy się o ryzyku rozwoju m.in. miażdżycy czy chorób sercowo-naczyniowych. Dieta ma duży wpływ na rozwój i przebieg takich chorób - dietetyk jest w stanie stworzyć dla nas dietę, która będzie im zapobiegać lub poprawi parametry zdrowotne jeśli jakieś nieprawidłowości już istnieją.
Poziom glukozy i insuliny na czczo
Insulina to hormon, który pomaga przenieść glukozę z krwioobiegu do komórek naszego ciała. Odgrywa kluczową rolę w utrzymywaniu prawidłowego poziomu cukru we krwi. Zbyt wysoki lub zbyt niski poziom glukozy może spowodować poważne problemy zdrowotne. Hiperglikemia, czyli zbyt wysoki poziom glukozy we krwi powstaje, gdy organizm nie wytwarza wystarczającej ilości insuliny. Jeśli nie ma wystarczającej ilości insuliny, glukoza nie może dostać się do komórek i zamiast tego pozostaje w krwiobiegu. Może się jednak okazać, że poziom glukozy jest w normie, natomiast poziom insuliny jest bardzo wysoki. To z kolei może sygnalizować rozwój insulinooporności, czyli stanu, w którym organizm wytwarza odpowiednie ilości insuliny, ale nasze komórki są z różnych powodów na nią niewrażliwe.
Znajomość poziomu glukozy i insuliny na czczo we krwi pozwala obliczyć wskaźnik HOMA-IR, który jest wskaźnikiem orientacyjnym (nie diagnostycznym) i pomocnym w zdiagnozowaniu insulinooporności. Poniżej znajduje się kalkulator, w którym możesz obliczyć wskaźnik HOMA-IR
- <2,5 - wynik fizjologiczny, prawidłowy
- >2,5 - według większości autorów wynik nieprawidłowy. Należy skonsultować go z lekarzem!
Morfologia
To jedno z podstawowych badań krwi, które pozwala na wykrycie wielu chorób, m.in.:
- różnego rodzaju niedokrwistości,
- stanów zapalnych,
- zakażeń
- zaburzeń odporności
- czy chorób krwi.
Pozwala też m.in. na wykrycie stosunkowo często występującego u kobiet niedoboru żelaza czy anemii.
Poziom żelaza
Jego zbadanie jest szczególnie istotne dla kobiet, ale nie tylko. Aby wykryć niedokrwistość czy anemię konieczne jest wykonanie kilku badań: morfologii, poziomu żelaza, ferrytyny, witaminy B12 i kwasu foliowego. Przed wizytą u dietetyka nie ma konieczności wykonania całe pakietu tych badań, szczególnie jeśli w przeszłości nie mieliśmy problemów z niedoborami żelaza. Jeśli jednak mamy takie doświadczenia, to warto wykonać wszystkie z tych badań. Pamiętajmy, że dietą jesteśmy w stanie zwiększyć poziom i przyswajalność żelaza (choć w wielu sytuacjach wskazane jest podanie żelaza w postaci leku, ale to zaleca lekarz).
Próby wątrobowe
Warto je wykonać głównie dlatego, że choroby wątroby długo nie dają widocznych objawów zdrowotnych. W ramach badania krwi możemy wykryć wiele nieprawidłowości w działaniu wątroby, jak np. wirusowe zapalenie wątroby, stłuszczenie wątroby czy marskość dróg żółciowych. Takie badania są zalecane osobom dorosłym raz do roku.
Poziom witaminy D
Warto regularnie sprawdzać poziom tej witaminy we krwi ponieważ ma wpływ nie tylko na naszą odporność czy stan układu kostnego, ale także gospodarkę węglowodanową (pobudza wydzielanie insuliny) i gospodarkę lipidową. Poza regularnym suplementowaniem witaminy D nie zapominajmy więc także o badaniu jej poziomu.
Jak zrobić badania profilaktyczne krwi
To nic trudnego - wiele badań możemy wykonać w ramach NFZ, po otrzymaniu skierowaniu od lekarza. Niestety nie wszystkie. O ile bez problemu dostaniemy skierowanie na morfologię o tyle niekoniecznie na próby wątrobowe. Badania wykonywane w publicznych poradniach mogą się również wiązać z dłuższy czasem oczekiwania i na wizytę i na badania. Biorąc pod uwagę, że wielu z nas jako powód nierobienia badań profilaktycznych wskazuje na brak czasu, to spore utrudnienie.
Co zrobić, kiedy nie mamy czasu na badania
Cały proces można zdecydowanie uprościć. Nie potrzebujemy skierowania od lekarza, a nawet nie musimy stać w kolejce i długo czekać na wyniki! Z pomocą przychodzi uPacjenta. Dzięki portalowi z łatwością można zamówić badania, dodając je do koszyka z katalogu badań, a następnie umówić się na termin pobrania krwi (obecnie uPacjenta działa w 20 miastach!). Wizyta specjalisty trwa zwykle od 15 do 20 minut. Wyniki czekają na nas już dzień lub dwa dni po pobraniu.
To wygodna opcja dla osób, które nie mają czasu na badania albo bardzo nie lubią pobierania krwi 😉 Sama skorzystałam z usług uPacjenta i jestem bardzo zadowolona! Po wizycie dostałam nawet naklejkę Ulubionego Pacjenta :D.
Specjalnie dla moich czytelników uPacjenta przygotowali specjalny prezent:
20% zniżki dla nowych użytkowników* na wartość całego koszyka z kodem WIEMCOJEM20.
Promocja obowiązuje do 31 sierpnia 2022.
* Promocja obowiązuje tylko dla osób, które do tej pory nie korzystały z usług uPacjenta.
Inne wpisy z tej kategorii:
