Jak skuteczniej pomagać pacjentom?
Czy kiedykolwiek zastanawialiście się, dlaczego mimo najlepszych intencji i wiedzy eksperckiej, pacjenci często nie wprowadzają w życie zalecanych zmian? Jak dietetycy, lekarze, fizjoterapeuci i inni specjaliści mogą skuteczniej wspierać ludzi w drodze do zdrowszego życia?
Odpowiedzią może być Dialog Motywujący – podejście, które pomaga wydobyć wewnętrzne przyczyny i sposoby zmiany, budując sprawczość i zaangażowanie w proces. Artykuł napisały Nina Wojtyra i Magdalena Hajkiewicz-Mielniczuk i dowiesz się z niego:
- co to jest Dialog Motywujący,
- dlaczego Dialog Motywujący jest skuteczny,
- jak Dialog Motywujący może pomóc ci w pracy z pacjentami nad zmianą,
Co to jest Dialog Motywujący?
Dialog motywujący to metoda rozmowy z pacjentem, która zamiast narzucania gotowych rozwiązań, pomaga odkryć osobiste motywacje, zasoby, mocne strony i wartości klienta, które będą pomagały mu w zmianie. To technika, która pomaga przekształcać "muszę" w "chcę", a "powinienem" w "mogę".
Prowadzenie współpracy w duchu Dialogu Motywującego nie oznacza dominacji. To nie my mamy mówić pacjentowi co ma zmienić. Naszym celem jest aktywacja własnych zasobów pacjenta i wspierania go w budowaniu własnej sprawczości, która pozwala utrzymać efekty współpracy na lata.
Dialog Motywujący to metoda Evidence Based Medicine, czyli oparta na dowodach naukowych [1]. Została stworzona jako odpowiedź na brak efektów w pracy z pacjentami z uzależnieniami (przede wszystkim od alkoholu). Okazała się przełomem, który doprowadził do znacznego wzrostu skuteczności terapii, której celem było to, aby pacjenci zaczęli wdrażać zmiany w swoim życiu.
Dlaczego Dialog Motywujący jest skuteczny?
Badania pokazują, że dialog motywujący przekracza kulturowe bariery i jest skuteczniejszy niż tradycyjne doradztwo w około 80% przypadków. W krótkich sesjach, które trwają mniej niż 15 minut, okazał się efektywny w 64% badań [2]. Co sprawia, że ta metoda jest tak wyjątkowa?
Autonomia i własne kompetencje
Dialog motywujący opiera się na teorii samodeterminacji, która mówi, że ludzie są bardziej skłonni do zmiany, gdy są spełnione są dwie rzeczy: autonomia w podejmowaniu decyzji i poczucie własnej kompetencji w dokonywaniu zmian. Podejście zaleceniowe nie spełnia tych kryteriów, dlatego gorzej angażuje pacjenta w jego własną zmianę.
Język zmiany
Kiedy pacjenci sami mówią o zmianie, ich motywacja wzrasta. Dialog motywujący skupia się na wydobywaniu "języka zmiany", czyli na prowadzeniu rozmowy w taki sposób, aby to pacjenci podawali powody, dla których chcą się zmienić oraz sposoby w jaki mogliby to zrobić, a nie my. Ludzie bardziej słuchają tego, co sami mówią niż tego, co mówią im inni [3].
Odruch Naprawiania
Znacie to uczucie, kiedy pacjent mówi o swoim problemie, a Wy natychmiast znacie rozwiązanie i frustruje Was, że on go po prostu nie wdraża? To jest właśnie odruch naprawiania charakterystyczny dla zawodów medycznych.
Jeśli zdarzyło Wam się po prostu powiedzieć pacjentowi co powinien w tej sytuacji zrobić, wiecie pewnie co następuje dalej, czyli gra w "tak, ale...". A jak wiadomo "ale" kasuje wszystko to, co było wypowiedziane przed nim.
Dialog Motywujący pozwoli Wam uniknąć "odruchu naprawiania" – tendencji do natychmiastowego rozwiązywania problemów innych osób.
Zamiast tego nauczy Was skupienia na słuchaniu, akceptacji i ukierunkowania rozmowy w taki sposób, aby pacjent sam znajdował rozwiązania swoich problemów. Dzięki temu szansa, że te rozwiązania wprowadzi, rośnie.
Jak Dialog Motywujący może pomóc Ci w pracy?
Ciężko wyliczyć wszystkie korzyści, ale spróbujmy! Jako specjaliście, zapewne znane jest Ci uczucie przeciążenia odpowiedzialnością za wyniki Klienta. Być może czujesz przeciążenie związane z koniecznością rozwiązania każdej sytuacji. Praca w duchu Dialogu Motywującego zdejmuje z Ciebie ten ciężar. Dlaczego? Dlatego, że odpowiedzialność za wyniki i wdrażane rozwiązania ponosi Twój pacjent nie Ty.
Dialog Motywujący da Ci ulgę
W Dialogu Motywującym zakładamy partnerstwo i autonomię pacjenta. Tu każdy jest specjalistą. Ty od wiedzy merytorycznej, pacjent od siebie i swojego życia. Ty masz odpowiedzialność za dostarczenie merytorycznych informacji i właściwe poprowadzenie dialogu, pacjent za wdrożenie i wyniki.
Na ogół specjaliści medycyny, którzy zaczynają stosować nawet tylko elementy DM mówią o poczuciu ulgi związanym ze zdjęciem z siebie odpowiedzialności za wyniki pacjentów.
Dialog Motywujący poprawi wyniki współprac
Zobaczysz też lepsze rezultaty u pacjentów. Współpraca zawsze przynosi lepsze rezultaty, niż narzucanie komuś rozwiązań. I podejrzewam, że nie muszę Cię o tym przekonywać, bo każdy z nas doświadczył w życiu kontaktu z "ciocią dobra rada" i wie, co z tymi radami zrobił.
Zaangażowanie pacjenta w proces, wydobycie jego osobistych motywacji, wsparcie silnych stron, uwidocznienie wartości, które stoją za podjętymi działaniami powoduje, że pacjent po prostu chce działać. Twoja praca automatycznie wkracza na inny poziom.
Dialog Motywujący zwiększy zaangażowanie klientów
Poszerzysz horyzonty. Prawdopodobnie wręcz zdziwisz się, jak różne rozwiązania tych samych problemów znajdują Twoi pacjenci. Rozwiązania, na które nie masz szans wpaść.
Np. jedna z moich pacjentek (Nina) wpadła na pomysł stworzenia dla siebie moodboardu, a patrzenie na niego będzie ją motywowało do realizacji celów. Kiedy o tym mówiła, cała promieniała, a kolejnego dnia po konsultacji dostałam od niej zdjęcie tej tablicy. Faktycznie podziałało.
Nigdy nie wpadłabym na takie rozwiązanie dla niej. Nie miałam szans czegoś takiego wymyślić. Jestem przekonana, że Ty też nie jesteś w stanie wymyślić rozwiązań dla swoich Klientów.
Zmniejszysz ryzyko wypalenia zawodowego
Zawody medyczne są zawodami obarczonymi zwiększonym ryzykiem wypalenia zawodowego. Praca z ludźmi jest obciążająca. Zdarzają się nieporozumienia, pretensje, zastrzeżenia. Z takim Klientem też trzeba umieć pracować dbając jednocześnie o własne granice, jak o pacjenta.
Dialog Motywujący daje narzędzia do pracy z niezgodą. Dzięki niemu zrozumiesz, że niezgoda nie jest atakiem na Ciebie. Niezgoda bierze się często z konfliktu wartości, czy naruszenia granic osoby, z którą rozmawiasz.
Ponieważ DM jest zawsze i tylko "o pacjencie", zaczniesz się przyglądać tym granicom i wartościom, a nie podważać własne kompetencje. Dzięki temu nie dość, że szybciej wyjdziecie ze stanu niezgody i wypracujecie rozwiązania, to uchronisz siebie przed poczuciem niekompetencji.
Wbrew pozorom DM nie poprawi tylko Twojej praktyki zawodowej. Pomoże Ci też w życiu prywatnym - w osobistych relacjach z rodziną, dziećmi, przyjaciółmi, ale także w załatwieniu sprawy na poczcie, czy urzędzie. To też mam przetestowane.
To nie są wszystkie zalety stosowania DM, tych, jak pisałam wcześniej nie sposób wymienić w artykule. Każda osoba praktykująca DM znajdzie też swoje własne korzyści, zacznie zauważać pozytywne zmiany w pracy i życiu osobistym. Dlatego warto spróbować.
Gdzie uczyć się Dialogu Motywującego?
Jeśli chcesz poznać metodę jaką jest Dialog Motywujący, a także zacząć jej używać - w listopadzie ma premierę nasz kurs online, który Cię w nią wprowadzi. Dla osób zapisanych na listę zainteresowanych będziemy mieć najlepszą ofertę. Jeśli chcesz być jedną z tych osób, ZAPISZ SIĘ NA LISTĘ TUTAJ. Zapis nie zobowiązuje do zakupu, a pozwala uzyskać największą zniżkę na kurs.
Bibliografia
- Lundahl B, Moleni T, Burke BL, Butters R, Tollefson D, Butler C, Rollnick S. Motivational interviewing in medical care settings: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Patient Educ Couns 2013 Nov. 93(2):157-68.
- Rubak S, Sandbaek A, Lauritzen T, Christensen B. Motivational interviewing: a systematic review and meta-analysis. Br J Gen Pract 2005 Apr. 55(513):305-12.
- Bem, D. J. (1967). Self-perception: An alternative interpretation of cognitive dissonance phenomena. Psychological Review, 74(3), 183–200.
Inne wpisy z tej kategorii:
